Шыңға шыққан жетпіс бес
Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі Отарбаев Мәлік Нұржанұлы
—Өрлей басып, ғұмыр жасыңыз жүзге жетсін!, — деген тілек айта отырып, танымал жазушы, қашан көрсеңіз жақсылықтың жаршысы болып, игі істерді ұйымдастырып, өзі бастап араласып жүретін тұлға, қаншама жастардың журналистика саласында мамандығын таңдағанда адаспай мақсатына жетуіне ағалық қолдау көрсетіп, шығармашылық шабытының шалқуына ұстаз бола білген жан – Нағашыбек Қапалбекұлын – 75 жастың қырқасына шығуымен шын жүректен құттықтаймыз!
Ағаның шәкірті болған, шәкірті болып шапағатын көргісі келетін жас бүгінде көп. Жақсы аға болғаны – қандай шара ұйымдастырса да, жиын-тойға барса да үнемі қасында үйіріліп жастар жүреді. Әріптестері, замандастары өз алдына. Бүгін мен де ағаның шәкіртімін деп мақтанамын. Өзім де журналистикада қырық жылға жуық табан тіреп еңбек етудемін. Соның 25 жылында республикалық екі журналдың бас редакторы ретінде жас оқырмандарымның қолына қалам ұстап, журналист мамандығын армандаған ұл-қыздардың шығармашылық тұсауын кесіп, қолдарына «Жас тілші» куәлігін тапсырып келемін. Алғашқы жас тілшілер қазір есейіп, қаламы қарымды журналист болса, енді бірі жас тілші бола жүріп басқа мамандықты таңдап жемісті еңбек етіп келеді.
Жас тілші демекші, мен де Нағашыбек Қапалбекұлы 1980 -1981 жылдары редакторлық еткен Алматы облысы, Жамбыл аудандық «Екпінді еңбек» — «Атамекен» газетінің жас тілшісі болыппын. Шынымды айтсам, жас тілші дегенді естіген шығармын, бірақ дәл қазіргі жас тілшілердей аса мән бере қоймағанымды мойындаймын. Менің журналистикаға басқан қадамым 7 – сыныпта басталды. Мектепте оқып жүргенде қазақ әдебиетінен шығарманы үздік жазатын оқушылардың бірі болдым. Оған себеп, 5-сыныпты бітірген жылы жазда аудандық балалар кітапханасына келдім. Аудандық Мәдениет үйінде орналасқан кітапханаға кіріп едім, Фарида апай қуана қарсы алып, сөрелердегі қалаған кітапты алуға болатынын айтты. Сөрелерге қарап жүрсем, екі қалың кітапты көрдім. Екеуі неге сонша қалың деген ой келіп, қолымды созсам сөре биік екен жетпедім, Фарида апай оны байқап қалып, өзі де орындық әкеліп қойып алып берді. Қолыма ұстатқан кімнің шығармасы екенін айтқан болуы керек, кітапты апай өзі алып алдына қойып оқырман дерегін толтыра бастады. Оқырман дерегін толтырып жатқанда өзіміздің сыныпқа қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ беретін Нұрипа Мырзахметқызы кіріп келгені. Қалың томды бірден байқаған ұстаз: «Сен Абай жолын оқимын дедің бе?» — деп шынайы таң қалды.
Міне, менің шығарманы өте жақсы жазуыма, яғни тіл байлығымның мол болуы – Мұхтар Әуезовтың «Абай жолы» романы, одан кейін қазақ әдебиеті классиктерінің шығармалары. Енді қалай өзім мән бермеген жас тілші болдым? Оқу озаты, белсенді оқушының бірі деп, 7-сыныпта комсомол қатарына өткізді. Комитет мүшесімін. Мектепте ұстаздардың ұйымдастыруымен іс-шаралар көп өткізіледі. Редакцияға мақала беру – менің комсомолдық тапсырмам болды. Тақырып қоймай, мақаланы шығарма тәрізді етіп жазып, сабақтан шыққан соң редакцияға апарамын. Редакция мен мектептің арасы тиіп тұр. Құлаш-құлаш жазған дүнием шағын ақпарат түрінде жарияланады екен. Мақалам жарияланған газетті кейде ұстаздар, кейде оқушылар әкеліп берді. Кейде комитеттегі газеттен көріп қаламын. Арасында менің атыма қаламақы келеді, алғашықда түсінбей, тегіме келген түбіртекті ұстаздарға көрсетіп, біліп алдым. Аудандық газеттен басталған шығармашылық республикалық газеттерден де орын ала бастады. Үйге комитет арқылы аудандық газетті жаздырып алдым.
Мектеп бітірер жылы редакцияда Бақытгүл Күлембековамен таныстым. Ол өзіне мені жақын тартып, білгенімен бөлісті. Журналистикаға барсаң редакцияның кепіл хаты керек, оны редактор береді, ағайға кір деді. Ойлана, имене келе бір күні редакторға кірдім. Редактор – Нағашыбек Қапалбекұлын есік маңдайшасынан оқып алдым. Ойым ұрсып қуып шықса қайтемін болды. Жоқ, есік қағып кіргенімде алдында қопыраған қағаздар, газетке ұқсас беттер жатыр екен. Ағаның жүзі жылы, асықпай сөйлейді екен. Өзінің де қарындастары мектепте оқитынын айтты. Олар менен жоғары, төмен сыныптарда оқитын болып шықты. Нағашыбек аға не үшін келгенімді мен айтпай түсініп қойғанына таң қалдым.
—Кепіл хатты түстен кейін есепші тәтеңнен алып кет, қол қойып қалдырып кетемін. Жолың болсын! – деп оқуға түсіп кетуіме тілектестігін білдірді. ҚазГУ-дің адресін жазып береді деп бір ағайды айтты. Бала емеспін бе, редакциядан ол кісіні іздемедім, бар тіреуім Бақытгүл болып тұр ғой. Ағаның кеңсесінен шыққан соң, өз өзіме сұрақ қойып қоямын. Ағай менің кепіл хат үшін келгенімді қалай біліп қойды? Арасында ертең мектеп бітіру кеші, аттестат аламын да бірден ҚазГУ-ге барамын деп қоямын университетті бес саусағындай білетінге ұқсап. ҚазГУ деген сөзді Бақытгүлден естігенмін алдында, бірақ оны Алматының қай тұсында екенінен бейхабармын.
Сол уақыттан бері аға – ұстаз, мен шәкірті болып шығармашылық байланысымыз үзілмей келеді. Н.Қапалбекұлының осы уақытқа дейінгі өмір жолында шәкірттері, іні-қарындастарындай болған адамдар қаншама?! Солардың қатарынан қалдырған емес. Ағаның тікелей тапсырмасымен Жыр алыбы Жамбылдың туғанына 150 жыл толуына орай «Жамбылды көзі көргендер» деген үлкен тақырыпты зерттедім. Бұл 1996 жылы. Жәкеңді бала кезінде, жас шағында көрген, әңгімесін естіген, батасын алған Жамбыл ауданында тұратын жиырмадан астам адамдардың естеліктері баспасөз беттерінде жарияланды. Аға шәкіртін өзі ұйымдастырған бір шарадан қалдырған емес, үнемі назарында ұстайды.
Нағашыбек қамқор аға, адамгершілігі мол, мейірімді аға ғана емес өз ісінің адал маманы. Белгілі қоғам қайраткері, жазушы, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. 1950 жылы 16 наурызда Алматы облысының Жамбыл ауданындағы Қызыләскер ауылында дүниеге келген. 1968-1970 жылдары Кеңес Одағының Қиыр Шығысында әскери борышын өтеп қайтты. Ол – Приморье өлкесіндегі 1969 жылы шекарада Даманск аралы соғысына қатысқан Ұлы Отан соғысының ардагері. Қазақстан Республикасы Даманск оқиғасына қатысушы-ардагерлер кеңесінің төрағасы. Қырық алты кітаптың авторы, көптеген ғылыми еңбектер жазып, бірнеше кітаптар құрастырған.
Нағашыбек Қапалбекұлының шығармашылығы туралы білгіміз келсе, оның сайрап жатқан өмірбаяны арқылы танимыз. Академик Көпжасар НӘРІБАЕВ:
—Нағашыбек Қапалбекұлының шығармаларының тартымды, көркем, қызықты болып келетін сыры оның қайраткерлік қасиетінде жатқан сияқты. Ол – қоғамдық құбылыстарға терең түсінікпен, кейіпкерлеріне үлкен махаббатпен қарайтын автор. Өйткені өзі де осы қоғамның белсенді азаматы, белді қайраткері, —деп ең жоғары бағасын берген.
Нағашыбек Қапалбекұлын мерейтойында, ағаға мықты денсаулық, ұзақ ғұмыр тілеп, қаламыңыздан алдағы уақытта оқығанда жан жадыратар жаңа заман туындылары төгіле берсін дейміз!
Республикалық «Farabi shakirti» мен www.farabishakirti.kz
сайтының шығармашылық ұжымы мен шәкіртіңіз Жанстан Кучукова
сурет:Егемен Қазақстан; kaznu.kz
