Қазақтар үшін отбасы – өмірдің негізі. Отбасылық қарым-қатынас, бала тәрбиесі, туыстық байланыс қағидасы – осының бәрі қазақ халқыны ерекше әдет-ғұрып, салт-дәстүрінде көрініс тапқан. «Жеті ата» қағидасы,
оған сәйкес адам ата-бабасының жеті ұрпағын білуі керек, сонымен қатар тектің аталық тегі бойынша жалғасуын көрсетеді. Балаларды тәрбиелеуде ерекше ережелер болды, ал баланың өміріндегі маңызды оқиғалар қазақтың өзіндік салт-дәстүрлерімен сүйемелденді. Халқымыз ерте кезден-ақ
адамгершілікті, әдепті бағалай білген. Отбасы – қоғамның бір бөлшегі, ал отбасының алтын қазығы – әйел адам. Бесігінде жақсы тәрбие алған, үлгі-өнеге көрген қыз бала қайда болса да, келін болғанда да көрегенділігін көрсетеді.
Әйел өмір бойы, кейде бір мезгілде бірнеше әлеуметтік рөлдерді атқарады. Әйел — анасы да, әйелі де, әпкесі де, қызы да… Қазіргі қазақ әйелдері отбасы мен әлеуметтік жағдайды үйлестіруді үйренген. Дәстүрлі
құндылық бағдарлары отбасында өте берік, қазіргі қазақ әйелі дәстүрдің беріктігін елемеуге болмайды. Ол ана, күйеуінің жақсы кеңесшісі, бірақ сонымен бірге белсенді әлеуметтік позициясы бар. Қазақ халқы әрқашан
қыздарына, олардың сұлулығына, ақылдылығына және ержүрек келбетіне тәнті болды. Ұлы Дала әйелдері қазақ мемлекетінің қоғамдық-саяси иерархиясында ерекше мәртебеге ие болды.
Бүгінгі таңда, ХХІ ғасырда әйелдің иығына түскен үлкен психологиялық жүктемелер оған жаңа міндет қояды: оған төтеп беру, аман қалу, өзін, балалары мен жақындарын құтқару, оларды ықтимал қиындықтар
мен қиындықтардан қорғау. Бұл жерде әйелдің рухани болмысында, моральдық қағидаларында, сыртқы түрі мен киімінде көрінетін жоғары күштерге деген беріктігі мен сенімі маңызды рөл атқарады. Жалпы қыздың
тағдыры оңай емес, осы тақырыпқа сай Сағи Жиенбаев атындағы облыстық жасөспірімдер кітапханасында «Қазақ аналары — дәстүрге жол» жобасының негізін қалаушы, актриса және 4 ханзаданың анасы Айнұр Жүгінісовамен кездесу кеші өтті.
Кездесу барысында Айнұр Жүгінісова тақырып төңірегінде ой қозғап, жас ұрпаққа дәстүрді сақтай отырып тілімізді, дінімізді, тарихымызды сақтайтынымыз туралы біршама өсиеттер айтып кетті. Қазіргі қоғамдағы жас қыздардың ой-пікірлерін дұрыс жеткізу керектігін, ата- ананың тәрбиесін дұрыс қабылдауын және де тұрмыстық зорлық- зомбылықтың алдын алу жұмыстарын жүргізіп, отбасы құндылықтарын
насихаттау керектігін айтып өтті. Қазіргі заманғы мәдениет дәстүрлі қоғаммен салыстырғанда өмірлік стратегиялардың едәуір үлкен таңдауын беретініне қарамастан, қазіргі қазақ әйелдері үшін отбасы басты бағдар болып қала береді. Қазақ қоғамы дәстүр бойынша, бүгінде ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан көптеген дәстүрлерді сақталып келеді. Қазіргі қазақ үшін отбасылық салт — бұл күнделікті өмір болып саналады. Жалпы шараның мақсаты: қазақ салтындағы қыздарға қойылатын қырық жерден тыйымдарды айта отырып, қазақ қызы деген атқа лайық болуға, ақ жаулықты аналарымыздың пікірлерін тыңдау арқылы қазақ қыздарын тәрбиелеу.
Шараға «Қазақ аналары — дәстүрге жол» жобасының мүшелері, ақ жаулықты әжелер, колледж студенттері және оқырмандар қатысты. Шара соңында кітапхана директоры Гүлжайнар Нәренқызы «Қазақ аналары –д әстүрге жол» жобасының төрайымына және мүшелеріне ризашылығын білдіріп, алғысын айтты.
Осылайша, қазіргі қазақ қоғамының даму әлеуеті негізінен өз мәдениетін, ата-баба дәстүрлерін шынайы құрметтеуге негізделген. Сондықтан осы уақытқа дейін қазақстандық қоғамды дәстүрге бағдарланған
қоғам ретінде қарастыруға болады. Қыз бала мен ұл баланың бірін-бірі жақсы түсінуіне, бірін-бірі сыйлауына, бір-біріне қамқор бола білуіне, қыздарымызды-қылықты, ұлдарымызды-ұлағатты етіп тәрбиелеуге септігі
мол болары сөзсіз.
Аяжан Утепбергенова.
Сағи Жиенбаев атындағы
Ақтөбе облыстық жасөспірімдер
кітапханасының кітапханашысы.
Ақтөбе қаласы.
