Өлең арқылы рухани әлемге саяхат

Ақберен Елгезек – қазіргі қазақ әдебиетінің жарқын өкілі, ұлттық рух пен заманауи стильді біріктірген талантты ақын. Оның поэзиясы қазақ оқырманының жүрегіне жол тауып, терең философиялық ойымен ерекшеленеді. Ақберен мырзамен болған ауқымды сұқбатымызда шығармашылық жолы, қазақ әдебиетінің бүгінгі ахуалы және ақынның болашақ жоспарлары туралы әңгімелестім.

—Ақберен мырза, сіздің мектепті Абай атындағы Республикалық мамандандырылған дарынды балаларға арналған қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын мектеп-интернатында оқып бітіргеніңізді білеміз. Білім ұясынан сіз қандай өнеге алдыңыз?

—Абай атындағы РММИ менің шығармашылық жолымда ерекше орын алады. Бұл мектепте қазақ әдебиеті мен мәдениеті тереңінен оқытылып, бізге тек білім ғана емес, ұлттық құндылықтар мен рухани дүниелер де маңызды түрде ұғындырылды. Мен үшін бұл – қазақ руханияты мен әдебиетін терең түсінуге мүмкіндік берген орта болды. Мұнда дарынды балаларға арналған ерекше бағдарлама болды, бұл менің шығармашылық қабілетімді ашуға ықпал етті.

—Алғашқы өлеңіңіз есіңізде ме? Ол не туралы еді?

—Әрине, есімде. Алғашқы өлеңімді 13 жасымда жаздым. Ол табиғат туралы болды. Бірақ сол кезде өлең жазу мен үшін ойын сияқты еді. Кейінірек, өмірдің ауыртпашылықтары мен қуаныштарын сезіне бастағанымда, поэзияға деген көзқарасым өзгерді.

—Өлең жазу сіз үшін не? Бұл рухани медитация ма, әлде өмірлік қажеттілік пе?

—Өлең жазу – менің жанымды тыныштандыратын және өзіммен диалог жүргізуге мүмкіндік беретін құрал. Өмірде көп нәрсені сөзбен жеткізу қиын. Ал өлең – жанның шындығын ашатын ең жақсы құрал. Кейде мен өзімді түсіну үшін өлең жазамын, кейде бір оқырманның жүрегіне үміт ұялату үшін.

—Сіз үшін шынайы поэзияның мәні неде?

—Шынайы поэзия – бұл адамның жан дүниесінің айнасы. Ақын шын жүректен жазса, оның әр сөзі оқырманға жетеді. Поэзия жалғандықты көтермейді. Ол оқырманның жан дүниесіне терең бойлауы керек.

—Абай РММИ оқушылары арасында шығармашыл атмосфера бар ма еді?

—Әрине. Біз бір-біріміздің шығармашылығымызға қолдау көрсетіп, ынталандырдық. Бұл мектептің атмосферасы өте ерекше еді: тек оқулықтармен ғана шектелмей, өз ойымызды еркін білдіріп, өлеңдер жазатын, әдебиет пен өнер туралы терең әңгімелер айтатын орта болды. Әрбір оқушының шығармашылығы бағаланып, әрі қарай даму үшін барлық жағдай жасалды.

—Сіздің шығармашылығыңыздағы ең қиын сәттер қандай болды?

—Шығармашылықта ең қиын сәт – өз-өзіңді қайталау. Ақын үнемі ізденісте болуы керек. Өлең жазу үшін шабыт аз, оған көп еңбек пен өзіңе сын көзбен қарау керек.

—Сіздің ең үлкен жетістігіңіз қандай деп ойлайсыз?

—Мен үшін ең үлкен жетістік – оқырманның өлеңдерімнен өзіне қажетті нәрсе табуы. Кейде оқырмандарым жазған өлеңдерім олардың өміріндегі қиын сәттерді жеңуге көмектескенін айтады. Бұл – мен үшін ең үлкен марапат.

—Қазақ поэзиясының әлемдік деңгейге шығуына не қажет деп ойлайсыз?

– Біріншіден, аударма мәселесін жақсартуымыз керек. Қазақ поэзиясын шет тілдерге аударып, әлемге танытуымыз қажет. Екіншіден, поэзияны заманауи форматта, технологияның көмегімен насихаттауға тиіспіз.

—Алдағы уақытта қандай жобаларды жүзеге асыруды жоспарлап отырсыз?

—Қазір прозаға көбірек көңіл бөліп жүрмін. Қазақ поэзиясын әлемге таныту мақсатында шетелдік баспалармен жұмыс істеуді жоспарлап жатырмын. Сондай-ақ, жас ақындарға арналған шығармашылық шеберханалар ұйымдастыру ойымда бар.

—Жас ақындарға қандай кеңес бересіз?

– Ең бастысы – шынайы болыңыз. Шынайылық – кез келген өнердің негізі. Жазудан қорықпаңыз, бірақ өзіңізге сын көзбен қарауды да ұмытпаңыз. Ешқашан тоқтамаңыз, ізденіс сізді үлкен жетістіктерге жетелейді.

Ақберен Елгезек – қазақ әдебиетінің бүгінгі күнгі ең жарқын тұлғаларының бірі. Оның өлеңдері оқырманның жанын тербетіп, ұлттық рух пен заманауи көзқарастың үйлесімін көрсетеді. Ақбереннің болашақта да қазақ әдебиетіне жаңа тыныс беріп, жас ұрпақты шабыттандыра берері сөзсіз.

ҒАНИҚЫЗЫ Дәрия,

Абай атындағы Республикалық

мамандандырылған дарынды балаларға

арналған қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете

оқытатын мектеп-интернатының 10-сынып оқушысы